Przejdź do zawartości

Biblioteka publiczna

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Budynek Miejskiej Biblioteki Publicznej w Jaworznie (2012)

Biblioteka publicznabiblioteka dostępna dla wszystkich[1], służąca zaspokajaniu potrzeb oświatowych, kulturalnych i informacyjnych ogółu społeczeństwa oraz uczestnicząca w upowszechnianiu wiedzy i kultury[2][3].

Zadania bibliotek publicznych[4]

[edytuj | edytuj kod]

Zadania wszystkich bibliotek publicznych

[edytuj | edytuj kod]
  1. zaspokajanie potrzeb czytelniczych, informacyjnych „nie wiesz? Zapytaj w bibliotece”
  2. upowszechnienie czytelnictwa
  3. kształtowanie kultury czytelniczej – co warto czytać?, jak poszukiwać?, jak czytać z korzyścią?
  4. organizowanie form pracy kulturalnej, rozrywki i rekreacji
  5. uzupełnienie działalności innych rodzajów bibliotek
  6. popularyzacja zbiorów i usług w środowisku- stosowanie marketingu, promowanie swego działania

Zadania bibliotek narodowych

[edytuj | edytuj kod]
  1. gromadzenie, archiwizowanie, przechowywanie poloników „dla potomności”
  2. informowanie o zbiorach – publikowanie bibliografii, tworzenie systemu informowania o zbiorach
  3. centralny ośrodek normalizacji – ustalanie przepisów normalizujących pracę bibliotek w całym kraju
  4. aktywny udział w kreowaniu koncepcji i polityki bibliotecznej w kraju, tworzenie sieci bibliotek

Biblioteki publiczne w Polsce

[edytuj | edytuj kod]

Bibliotekami publicznymi w Polsce są:

  • Biblioteka Narodowa
  • biblioteki samorządowe działające w formie instytucji kultury (jako samodzielna instytucja lub jako jej część)

Działają one na zasadach ogólnej dostępności oraz nieodpłatnego korzystania.

Pojęcie biblioteki publicznej zdefiniowane jak wyżej należy odróżniać od:

  • znacznie szerszego terminu biblioteki sektora publicznego; np. nie każda biblioteka samorządowa jest biblioteką publiczną - nie jest nią na przykład biblioteka pedagogiczna, będąca instytucją samorządu województwa, ale działającą w formie placówki oświatowej; podobnie, nie jest nią biblioteka działająca jako instytucja kultury inna niż samorządowa, z wyjątkiem Biblioteki Narodowej (np. Główna Biblioteka Lekarska).
  • biblioteki wchodzącej w skład narodowego zasobu bibliotecznego (NZB), określanego jako ta część zbiorów bibliotek, która jest unikatowa w skali całego dorobku piśmienniczego. W skład NZB wchodzą zbiory tylko wybranych bibliotek publicznych, ale również wybranych bibliotek innych typów (uczelnianych itp.)

W roku 2018 w Polsce było 7925 bibliotek publicznych, zawierających w swoich zbiorach 137 milionów wolumenów[5].

Biblioteka Narodowa

[edytuj | edytuj kod]
 Osobny artykuł: Biblioteka Narodowa (Warszawa).

Wojewódzkie biblioteki publiczne

[edytuj | edytuj kod]
Wojewódzka i Miejska Biblioteka Publiczna w Bydgoszczy

Wojewódzkie biblioteki publiczne znajdują się we wszystkich 18 miastach wojewódzkich. Do ich zadań należy – obok gromadzenia, opracowywania i udostępniania materiałów bibliotecznych – pełnienie funkcji ośrodka informacji biblioteczno-bibliograficznej, organizowanie obiegu wypożyczeń międzybibliotecznych oraz opracowywanie i publikowanie bibliografii regionalnych, a także innych materiałów informacyjnych o charakterze regionalnym; badanie stanu i stopnia zaspokojenia potrzeb użytkowników, analizowanie stanu, organizacji i rozmieszczenia bibliotek oraz formułowanie i przedstawianie organizatorom propozycji zmian w tym zakresie, udzielanie bibliotekom pomocy instrukcyjno-metodycznej i szkoleniowej oraz sprawowanie nadzoru merytorycznego, w zakresie realizacji przez powiatowe, miejskie, miejsko-gminne, gminne, lub (wyłącznie w Warszawie) dzielnicowe biblioteki publiczne zadań im wyznaczonych[6].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Słownik terminologiczny informacji naukowej, Maria Dembowska, Wrocław–Warszawa–Kraków–Gdańsk: Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, 1979, s. 30.
  2. Ustawa z dnia 27 czerwca 1997 roku o bibliotekach (Dz.U. z 2022 r. poz. 2393).
  3. Słownik terminologiczny informacji naukowej, Maria Dembowska, Wrocław–Warszawa–Kraków–Gdańsk: Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, 1979, s. 31.
  4. Zbigniew Żmigrodzki: Bibliotekarstwo. Warszawa: SBP, 2002.
  5. Rocznik Statystyczny Rzeczypospolitej Polskiej 2019, Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, 2019, s. 47, ISSN 1506-0632.
  6. Art. 20 ust. 1 ustawy z dnia 27 czerwca 1997 r. o bibliotekach (Dz.U. z 2022 r. poz. 2393).
  7. Biblioteka Śląska, Informacje ogólne [online], Biblioteka Śląska - Strona główna, 2014–2019 [dostęp 2019-06-01] [zarchiwizowane z adresu 2019-06-01].
  8. Książnica Pomorska, Historia [online], Książnica Pomorska, 2009–2019 [dostęp 2019-06-01].
  9. Biblioteka Publiczna m. st. Warszawy, Biblioteka teraz i kiedyś [online], Biblioteka Publiczna . st. Warszawy – Biblioteka Główna Woj. Mazowieckiego, 2018 [dostęp 2019-06-01].
  10. Książnica Podlaska, O nas [online], Książnica Podlaska im. Łukasza Górnickiego w Białymstoku, 2010–2015 [dostęp 2019-06-01] [zarchiwizowane z adresu 2017-03-21].
  11. Adam Doman, Zbiory biblioteczne [online], Biuletyn Informacji Publicznej – Wojewódzka i Miejska Biblioteka Publiczna im. Witolda Bełzy w Bydgoszczy, 26 stycznia 2018 [dostęp 2019-06-01].
  12. Danetta Ryszkowska, Majątek Biblioteki [online], BIP WBM – Książnica Kopernikańska w Toruniu, 15 marca 2019 [dostęp 2019-06-01].
  13. Adam Horodecki, Informacje ogólne [online], Wojewódzka Biblioteka Publiczna im. Marszałka Józefa Piłsudskiego w Łodzi, 2019 [dostęp 2019-06-01].
  14. Statystyka za rok 2017 [online], Wojewódzka i Miejska Biblioteka Publiczna w Gdańsku [dostęp 2019-06-01].
  15. Zbiory 2017 [online], Wojewódzka i Miejska Biblioteka Publiczna w Gdańsku [dostęp 2019-06-01].
  16. Stan na koniec 2018, [w:] Zbiory [online], Wojewódzka i Miejska Biblioteka Publiczna w Zielonej Górze, 2013–2019 [dostęp 2019-06-01].
  17. Biblioteka w liczbach [online], Wojewódzka i Miejska Biblioteka Publiczna w Rzeszowie [dostęp 2022-02-11].
  18. Wskaźniki statystyczne [online], Wojewódzka Biblioteka Publiczna w Krakowie, 2015 [dostęp 2019-06-01].
  19. Zbiory, Wojewódzka Biblioteka Publiczna im. Hieronima Łopacińskiego w Lublinie [zarchiwizowane 2019-06-01].
  20. Zbiory WiMBP w Gorzowie Wlkp. [online], WiMPB Gorzów Wlkp. [dostęp 2019-06-02] [zarchiwizowane z adresu 2009-01-24].
  21. Karol Krakowiak, Informacje podstawowe [online], Biuletyn Informacji Publicznej. Wojewódzka Biblioteka Publiczna im. Witolda Gombrowicza w Kielcach, 15 marca 2018 [dostęp 2019-06-01].
  22. Dane statystyczne WBP w Olsztynie na dzień 31.12.2018 [online], Wojewódzka Biblioteka Publiczna w Olsztynie [dostęp 2019-06-02] [zarchiwizowane z adresu 2019-06-02].